Veelgestelde vragen over slipkoppelingen
Toelichting vraag: Ik tref bij een afnamekeuring/beproeving het volgende aan, een kettingtakel geleverd door Vicinay wordt afgeleverd met een overlastafstelling (elektronisch) van 125%. Waarbij ik de opmerking heb geplaatst dat we een overlast van 110% hanteren.
Nu ben ik gaan zoeken in het handboek en kom ik tegen dat onder punt 304 staat dat een hijslierwerk welke is uitgevoerd met een slipkoppeling maximaal moet worden afgesteld op 125%. Ik weet niet beter dan dat een hijslierwerk met slipkoppeling (kettingtakel) fabrieksmatig wordt afgesteld tussen de 140% en 155% van de werklast en dat een dergelijk hijsmiddel 125% moet kunnen houden. Dit stukje tekst vind ik dan ook nogal verwarrend, een slipkoppeling afstellen op 125% lijkt me ook wel erg krap als je nagaat dat wanneer de slipkoppeling begint te slippen of die dan ook de werklast nog zal kunnen vasthouden.
Zoals ik het lees moet een hijslierwerk / kettingtakel uitgevoerd met slipkoppeling afgesteld worden op 125% ongeacht of dat elektronisch of mechanisch is. Natuurlijk is het zo dat wanneer een dergelijk takel hoger dan 125% staat afgesteld, dit een aanslag is op de constructie, wij hanteren dan ook niet voor niets de eigen regel om een katbalk te beproeven op 150%. Doordat de nu geleverde takels zijn afgesteld op (elektronisch) 125% kan ik natuurlijk wel de constructie beproeven en daarbij heb ik gesteld dat de takels na deze beproeving teruggesteld dienen te worden naar 110%.
Antwoord EKH
De slipkoppeling is een mechanische overbrenging die bij een bepaald moment gaat slippen. Het is ons totaal onbekend dat de slipkoppeling ook in een elektronische uitvoering geleverd kan worden. Als u daar meer gegevens over heeft laat ik me graag informeren. Met bovenstaande in acht genomen is een slipkoppeling dus en mechanische overbrenging. De verschillende fabrikanten waaronder Vicinay (blz. 12) die kettingtakels levert heeft dit ook in zijn ontwerp meegenomen.
Nu hebben we in de EKH-werkvoorschriften opgenomen dat de slipkoppeling in ieder geval op 125% ingesteld dient te worden. Heeft het object naast de slipkoppeling nog een elektronische overlastbeveiliging dan zal deze op 110% ingesteld worden. In de praktijk zal de slipkoppeling dan nooit aangesproken worden en tijdens het jaarlijks onderhoud is het dan slechts te controleren met een slipkoppelingtester of deze functioneel is en op welke instelling deze staat.
Heeft een hijsobject echter alleen een slipkoppeling en verder geen andere overlastbeveiliging, ook mogelijk, dan zal de instelling minimaal 125% zijn. De maximale instelling kan per fabrikant afwijken. Zoals je eerder al aangeeft is het soms wel 125/140%. Er zijn bv Demag-kettingtakels die een slipkoppelinginstelling hebben van zelfs 160%. Dit betekent dat de fabrieksinstellingen vaak hoger staan dan in de werkvoorschriften is aangegeven. De fabrikant stelt in veel gevallen dat er niet aan gesteld hoeft te worden binnen de theoretische levensduur. Is dat wel het geval zal dit vaak een indicatie zijn dat de slipkoppeling aan vervanging toe is.
LET WEL, een getrainde kraanoperator mag niet meer dan de nominale last in de kraan hangen. En overbelasting zal dan nimmer optreden.
Een slipkoppeling moet jaarlijks gekeurd worden. Tijdens deze keuring moet de slipkoppeling een dynamische proeflast van 110% vasthouden om goedgekeurd te kunnen worden. Een hijswerktuig moet voorzien zijn van een deugdelijk werkende hijsrem en slipkoppeling of lastbegrenzer. Een goede werking, afstelling en instelbaarheid zijn van belang voor een veilige slipkoppeling. De slipkoppeling van kettingtakels moet in werking treden tussen de 130% en 160% van de nominale last. De lastbegrenzers dienen de hijsbeweging bij een last van meer dan 110% van de nominale last uit te schakelen. Komt u er niet helemaal uit of heeft u aanvullende vragen of opmerkingen? Neem dan gerust contact op met ons. Wij helpen u graag. Stuur een mail naar info@ekh.nl of bel ons via (030) 605 33 44 of vul het contactformulier in.