Kraanverbouwingen

Toelichting: Ik heb een vraag over het zelf ontwerpen en produceren van een hijsmiddel. Wat zijn de eisen om een hijsmiddel gekeurd te krijgen. Zo is in de Machinerichtlijn artikel 4.1.2.3 gewijd aan de mechanische sterkte van hijs- en hefmiddelen. Moet dan een technisch constructiedossier gemaakt worden dat aangeboden wordt om het hijsmiddel gekeurd te krijgen? Daarnaast lees ik dat voldaan moet worden aan de Arbowet. Hieronder een schets van het beoogde hijsmiddel.

Het product wat gehesen wordt is grijs gemarkeerd.

Gehesen wordt met een bovenloopkraan met daaraan een hijsband met een haak die aan het oog bevestigd wordt. Het te hijsen product heeft een gewicht van ongeveer 700 kg, en wordt gehesen/verplaatst op een geringe hoogte van +/- 1,5 meter. Het gaat hier dus om een zelf te bouwen hijsmiddel dat speciaal gemaakt wordt voor zijn toepassing. Aan welke eisen moet dit speciale hijsmiddel voldoen?

Antwoord EKH: Wat een gevaarlijk stukje hijsgereedschap! Er is geen enkele beveiliging (grip t.o.v. de last) en geen enkele garantie dat de last horizontaal hangt of blijft hangen. Hierdoor kan de last onmiddellijk gaan (uit)schuiven als hij scheef komt te hangen.

Algemene voorwaarden voor het veilig hijsen van lasten zijn:

• De last moet stabiel hangen
• De last moet horizontaal hangen
• De last mag niet bewegen
• Er moet een goede grip zijn op de last (tussen hijsgereedschap en last)

Nu kan bijvoorbeeld het hijsmiddel worden bekleed met rubber/antislip materiaal om (meer) grip op de last te krijgen. En er kan voor worden gezorgd dat de last horizontaal hangt. Maar dat lost het probleem niet op!  Voor hijsklemmen, waarvan de veiligheid afhankelijk is van de wrijving, geldt het voorschrift dat deze altijd moeten zijn voorzien van een beveiliging die garandeert dat ook bij schokkende beweging de klemkracht blijft bestaan. Terecht wordt opgemerkt dat moet worden voldaan aan de Arbowet. Hierin staat in art.3: De werkgever moet een arbeidsomstandighedenbeleid voeren waarbij hij zorgt voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers. Gevaren en risico’s moeten “zo dicht mogelijk bij de bron worden voorkomen”. Dit hijsgereedschap voldoet dus zeker niet aan die wet!

Hoewel de wetgeving over de exacte eisen aan hijsgereedschappen niet duidelijk is, geven de artikelen 7.3 en 7.4 van het Arbobesluit voldoende duidelijkheid waaraan arbeidsmiddelen moeten voldoen. Het meest expliciet is de Machinerichtlijn, zie hiervoor onder meer in bijlage 1 de art. 4.1.2.5 en 4.1.2.6. Volgens dezelfde Machinerichtlijn in bijlage 1, art. 4.1.3 moet de fabrikant beproevingen laten uitvoeren. Hij moet na goedkeuring ook een fabrikantenverklaring afgeven en een CE-markering aanbrengen. EKH raadt dus aan een veiliger oplossing voor dit hijsprobleem te kiezen!

De nieuwe machine zal voor ingebruikname (ook al is dat eigen gebruik) moeten worden beproefd en beoordeeld op veilige werking. Dit kan door een EKH kraankeuring uit te laten voeren. Voldoet de verbouwde kraan niet aan de minimale eisen gesteld in de EG-Machinerichtlijn  tijdens de EKH keuring dan is dat minimaal risicoklasse 2. 

Wordt de hijskraan goedgekeurd, dan dient deze vervolgens minimaal elk jaar te worden gekeurd.

Een functionele test wordt uitgevoerd om de algemene werking van de hijskraan te controleren. Tijdens de test voeren we alle kraanbewegingen uit, zonder last of met een minimale last. Hieronder vindt u een beknopt overzicht van de onderdelen die gekeurd worden bij de controle van een kraan:

• Het volledige hijs- en -strijkmechanisme;
• Het volledige katrijden, zowel links als rechts;
• Het volledig kraanrijden, zowel vooruit als achteruit;
• De werking van de noodstopknop;
• Overige beveiligingskenmerken van de kraan, zoals bijvoorbeeld de inblokbeveiliging of kat- en kraanbuffers.

Hierna volgt de beproeving van de kraan met een testgewicht van 125% van de hijslast. Testgewicht voor het uitvoeren van de beproeving dient aanwezig te zijn. Uiteraard letten we extra goed op dat alle veiligheidsvoorzieningen getest zijn op goede werking omdat de hijskraan is verbouwd. 

Wordt de kraan vrijgegeven dan krijgt deze een goedkeuringssticker. Is dit niet het geval, dan bespreekt de keuringsmeester met u wat er gedaan moet worden voordat u de hijskraan veilig kunt gebruiken.